- Bescherming tegen hitte vraagt om maatwerk op wijkniveau.
- Lage inkomenswijken lopen extra risico door minder groen en slechte isolatie.
- Integratie van sociale en ruimtelijke aanpak is cruciaal voor effectieve hittebestrijding.
Extreme hitte wordt steeds vaker een gezondheidsrisico in Nederland, vooral voor ouderen, jonge kinderen en mensen met chronische aandoeningen. Dat schrijft Royal Haskoning in een persbericht.
Wat minder zichtbaar is: ook sociaaleconomische factoren spelen een grote rol in hoe mensen worden getroffen door hoge temperaturen. Inwoners van armere wijken wonen vaker in minder goed geïsoleerde woningen, met weinig toegang tot schaduw of groen. Daardoor stijgt de temperatuur binnenshuis sneller, met alle gezondheidsrisico’s van dien.
Een landelijke aanpak, zoals het Nationaal Hitteplan, biedt een belangrijke basis. Maar zonder lokale invulling blijft effectieve bescherming van kwetsbare groepen beperkt. Juist gemeenten hebben zicht op waar de grootste risico’s zich voordoen – en waar de oplossingen nodig zijn.
Groen, schaduw en bereikbare koelte
Een effectieve lokale hitteaanpak vraagt om het samenspel van sociale en ruimtelijke maatregelen. Het draait om de leefwereld van de kwetsbare inwoner: hoe verplaatst iemand zich? Waar zoekt men verkoeling? En hoe ver is dat te lopen?
Koele plekken binnen ‘pantoffelafstand’, ongeveer 300 meter, zijn essentieel. Dit betekent dat kwetsbare mensen zonder vervoer een park, plein of publieke ruimte met schaduw moeten kunnen bereiken. Vergroening van schoolpleinen, koele routes naar ziekenhuizen of winkels, en extra aandacht voor sociale woningbouw zijn hier onderdeel van.
Ook speelt het ontwerp van gebouwen en de openbare ruimte een rol. Zonwering, ventilatie en natuurlijke verkoeling zijn vaak nog geen standaardonderdeel van woningcorporatiebeleid, terwijl juist hier veel winst te behalen valt.
Van plannen naar uitvoering
Hoewel instrumenten als de ‘Menukaart Hitte’ gemeenten concrete handvatten geven, blijft de uitvoering achter. Slechts een kwart van de Nederlandse gemeenten heeft een eigen hitteplan. De ambitie is om dat aantal te verdubbelen vóór 2028, maar dat vraagt meer dan intenties.
Voor een toekomstbestendige hitteaanpak is een structurele integratie van klimaatbeleid en sociaal beleid noodzakelijk. Alleen zo kunnen we voorkomen dat kwetsbare groepen de dupe worden van een steeds warmer klimaat.